بسم الله الرحمن الرحیم
نشست گروه فقه جامعه و فرهنگ مرکز فقهی ائمه اطهارعلیه السلام با عنوان «فقه و نظام اجتماعی» با همت در تاریخ 2/11/1393 برگزار شد. در این نشست حجت الاسلام و المسلمین دکتر خیری به ارائه پرداخته و حجت الاسلام والمسلمین دکتر غفاریفر به نقد آن پرداختند.
استاد خیری: هر جامعهای مبتنی بر نظام فرهنگی خود، نظام اجتماعی دارد است. بهترین نظام فرهنگی برای ایجاد نظام اجتماعی اسلامی، نظریه استخلاف است. نظام های اجتماعی به طور کلی در سه دسته قرار میگیرند که عبارتند از: سازمانهای اجتماعی مبتنی بر اخلاق، سازمانهای اجتماعی حسابگرایانه و سازمانهای اجتماعی مبتنی بر قانون. اندیشمندان مسلمان نظام اجتماعی اسلامی را به طور خلاصه مبتنی بر دو عنصر عدالت و محبت دانستهاند. بر اساس نظام اجتماعی اسلامی در فضای کنشهای فردی، به فقها مراجعه میکنیم، و فضای کلان نیز بر اساس قوانینی که فقه مشخص کرده تحت مدیریت ولی فقیه ادامه پیدا میکند. نظام اجتماعی مبتنی بر شریعت میتواند متحمل آسیبهایی گردد که عبارتند از: خلط مباحث مدرسی و عمومی، عدم اختلال در الگو پذیری، مناسک گرایی و آسیبهای فرهنگی و اجتماعی.
استاد غفاری فرد: بهترین مرجع برای نظام سازی فقه است. ایشان بر اساس نگاههای جامعهشناسانه، مدیریتی و حقوقی به این سوال که آیا فقه توان نظام سازی را دارد، پاسخ دادند.ایشان در ادامه افزودند، برای ایجاد نظام اجتماعی مبتنی بر فقه و اثبات آن در مجامع علمی لازم است بر اساس زبان علوم اجتماعی سخن گفت. در نگاه جامعهشناسان برای اصلاح و سامان دادن به یک نظام اجتماعی باید ابعاد معرفتشناسانه، هستیشناسانه و جهانشناسانه مورد بررسی قرار گیرد. نظام اجتماعی باید به گونهای ترسیم شود که هم متشکل از اعضای گوناگون باشد و هم میان آنها پیوستگی و هماهنگی باشد.
علاقهمندان به مطالعه کامل این نشست میتوانند به کتاب نشستهای علمی مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام شماره پنجم مراجعه کنند.