سایت مرکز فقهی


به همت گروه فقه ارتباطات، هنر و رسانه مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) و با همکاری پژوهشگاه فقه نظام

کرسی علمی ترویجی " بررسی بازنمایی معصومین و مقدسین در سینما و تلویزیون بر اساس اضلال و هتک حرمت محترمات" در مرکز فقهی ائمه اطهار(علیهم السلام) برگزار شد.

در ابتدای این جلسه، حجت الاسلام و المسلمین دکتر نهاوندی ضمن بیان اهمیت این بحث فرمودند دشمنان اسلام ناب با اهتمام جدی به دنبال تقدس زدایی از  چهره تابناک معصومین(ع) و تخریب ذهنیت و افکار جامعه شیعی و انسان‌های ازاده هستند و در این راه از هیچ تلاشی فروگذار نمی‌کنند کما اینکه اخیرا یکی از  شبکه‌های تحت حمایت وهابیت سریالی به نام معاویه بن ابی سفیان تهیه کرده که در آن شخصیت بازیگر در نقش امیرمومنان علی (ع) فردی است که معروف به همجنس‌بازی است. و این نشان از کینه عمیق و برنامه ریزی دقیق دشمن برای مشوه ساختن چهره اولیای خدا در نزد مخاطبان خود است.

در ادامه حجت الاسلام و المسلمین حیدری به ارائه بحث پرداختند و فرمودند: در فتاوای علما بحث بازنمایی چهره به صورت قضیه شرطیه مطرح شده است مثلا فرموده‌اند که اگر بازنمایی تصویر هتک حرمت باشد جایز نیست و اگر هتک حرمت نباشد جایز است.

اما فقه ابزار و روشی برای اثبات هتک و اضلال مشخص نکرده است. باید ببینیم آیا در فرآیند اجتهاد سازوکار مشخصی برای این امر وجود دارد یا نه؟

به دلیل اینکه مسائل مختلف و متنوعی در این امر دخیل است مثل شناخت مخاطب از جهت سن و جنس و ذهنیت مخاطب. همچنین فرهنگ جامعه و میزان سواد دینی و سواد رسانه‌ای و میزان اعتقاد دینی  که در تحقق اضلال و هتک حرمت دخیل هستند؛ بنابرین برای بحث فقهی باید بسیاری از مباحث ارتباطات و رسانه را مورد مداقه قرار دهیم.

ایشان در بخش دیگری از سخنان خود در مورد ارتباطات کلامی و غیر کلامی فرمودند: بازیگری ارتباط غیر کلامی است شخصیت بازیگر در ذهن مخاطب اثر می‌گذارد. بازیگر با این ویژگی‌های خاص خود علاوه بر دیالوگ و متن به وسیله ارتباط غیر کلامی هم بر ذهن مخاطب اثر می‌گذارد. و چه بسا که این تاثیر بیشتر از کلام و دیالوگ او باشد.

ایشان در ادامه افزود: اینکه بعضی از فقها در مورد تعزیه حکم به جواز کرده اند؛ باید گفت  بین تعزیه و سینمای واقع نما تفاوت های زیادی هست. در تعزیه فاصله گذاری باعث می‌شود به مخاطب القا شود که این روایت است و واقعیت نیست اما در سینمای ژانر رئال القای واقع بودن به مخاطب اصل اولیه است. لذا مقایسه بین تعزیه و سینمای رئال در  جواز نمایش چهره معصومین(ع) صحیح نیست.

استاد حیدری در بخش پایانی ارائه خود در تبیین معنای مقدسین گفت: منظور از معصومین و مقدسین، مقدسین فرهنگی شده است یعنی کسی که در ذهن مخاطب دارای تقدس و جایگاه والایی است که بازنمایی تصویر او باعث کاهش شأن او در ذهن مخاطب می‌شود.

چه بسا بازنمایی حضرت نوح در ذهن مخاطب وهن و هتک حرمت نباشد ولی بازنمایی تصویر حضرت معصومه هتک حرمت باشد.

در ادامه این جلسه دکتر خیامی به عنوان ناقد ضمن بیان مطالبی فرمودند: استفاده از واژه بازیگری به جای واژه بازنمایی دقیق‌تر به نظر می‌رسد چون بازنمایی روایت به هر شکل را شامل می‌شود حتی روضه‌خوانی و مقتل خوانی را. در حالی که کسی حکم به عدم جواز آن نداده است. 

همچنین ایشان در مورد فاصله‌گذاری گفتند: فاصله‌گذاری بمعنای قطع ارتباط مخاطب با واقعی بودن است و هر نوع خروج از فرایند از طبیعی شده‌گی است. فاصله گذاری مشروط به سطح برنامه‌سازی و برداشت مخاطب است.

در پایان این جلسه،  ارائه دهنده محترم پرسش‌های شرکت کنندگان در جلسه را پاسخ گفتند.

تعداد بازدید :181
تصاویر
کليه حقوق اين سايت متعلق به مرکز فقهي ائمه اطهار (ع) است.