حجت‌الاسلام‌والمسلمین فقهی
موضوع: بررسی عنوان حق بر سلامت جنین
حق بر سلامت جنین شئون مختلفی دارد یک بحثش این است که منظور از حق سلامت جنین این باشد که جنینی که وجود دارد و سالم هست باید سعی کنیم این را حفظ کنیم. اگر جنین ناسالم باشد آیا می توانیم بگوییم یک درصد یا دو درصد جنین‌های سالم را بیاییم اسقاط کنیم به خاطر آنکه جنین ناسالم به وجود نیاید. اگر حق سلامت جنین را باید رعایت کنیم باید جوری باشد که اگر مجوز سقط داده شد. به‌هیچ‌عنوان جنین سالم سقط نشود. این نکته اول
نکته دوم اینکه اگر جنین مشکلی داشت اگر می شود تدابیری اخذ کرد با معالجه چه در حاملگی یا بعدازآن می شود سلامت را به او برگردانیم وظیفه‌داریم این کار را بکنیم؟ کسی بگوید این را باید سقط کرد به چه دلیل اگر امکان درمانش هست؟ به چه مجوزی بگوییم سقط شود. سلامت چنین اقتضی می کند حتی جنین ناقص را به‌سلامت برگردانیم. تا جایی که ممکن است. نکته سوم تشخیص دادن سالم بودن جنین است.
98 درصد اصل سندروم دان مشخص می شود اما این از کدام نوع است؟ سندروم دان مراحل و مراتب مختلف دارد این کدام مرحله است. اگر تشخیص داده نشد ما چطور می‌توانیم این مطلب را اثبات کنیم؟
منظور اگر این است که در جامعه جنین¬هایی که به دنیا می آیند سالم باشند. عرض ما این است آیا ما حق‌داریم برای اینکه یک جنینی یک نقصی دارد بزنیم او را بکشیم چون همه جامعه باید سالم باشند؟ کسی چشمش معیوب شده است به خاطر اینکه معیوب شده کدام قانون و شرع اجازه می دهد به خاطر حق سلامت چشم بزنیم چشمش را کور کنیم.
ایجاد ترس در مادران باردار به دنبال ورود در غربالگری اول:
حق حیات جنین را کلاً بگیریم به کدام مجوز شرعی؟ قدیم که این آزمایش‌ها نبود مادران دوران حاملگی را طی می کردند اعصابشان هم ناراحت نبود و دلهره و نگرانی هم نداشتند اما اکنون آزمایش می روند و می گوییم 30 یا 40 درصد احتمال ناقص بودن جنین است، این‌یک اضطرابی را در او ایجاد می کند و در مرحله دوم این تبدیل به 50 یا 60 درصد می رسد. دلهره را بیشتر می کند و این سراغ مرحله سوم که خیلی خطرناک هم هست می رود. ایجاد دلهره و اضطراب برای چه؟ بعضی مرتب چکاپ می روند و زندگی خودشان را مختل می کنند و از این دکتر به آن دکتر می روند. ولی اگر نرود راحت زندگی خودش را هم می کند اگر یک موقع بیماری هم پیدا کند می رود برای درمانش. تشویق کردن برای این آزمایش و غربالگری، عقیده ما این است که بچه را خدا قرار داده است و خودش هم می داند چه می خواهد بکند ما جلوی این خلقت خدا را بگیریم؟ این یعنی چه. این تشویق کردن به نظر ما کار صحیحی نیست الزام کردن به‌طریق‌اولی.
مرحله بعدی این است که وقتی می گوییم الزام درست نیست مسئله بعد ترساندن این مادر است. کسی را می گویند برو آزمایش بعدازآن می‌ترسانند که وای احتمال دارد این بچه شما ناقص باشد. این ترساندن قطعاً خلاف شرع است. برای جه روایات زیادی داریم برای نمونه در جلد 17 وسایل ج 29 در جواب نامه یکی از حکام حضرت نوشتند مواظب باش مؤمنی را نترسانی یک نوع ترساندن هم این غربالگری است. فرمود اگر کسی ولو با یک نگاه کسی را بترساند خداوند روز قیامت که هیچ پناه-گاهی غیر از خدا نیست او را می‌ترساند و او را به‌صورت مورچه محشور می¬کند. آیا غربالگری مصداق این روایت است یا نه؟
روایات در این زمینه زیاد است یک خانمی آمد خدمت پیامبر و گفت این اعرابی مرا ترسانده و از ترس بچه من سقط شده حضرت به او فرمود چرا این کار را کردی؟ گفت هنوز که این بجه به دنیا نیامده است حضرت تشر زد که اسکت ساکت شو تو برو دیه پرداخت کن؛ که به خاطر ترساندن بچه او را سقط کردی.
مرحله دیگر آزمایش‌ها را انجام دادیم در این مراحل تا می شود نباید وارد شد، مرحله بعد اینکه بر اساس آمار که متخصصان دارند گاهی می گویند هزار بچه ناقص‌الخلقه ممکن است به دنیا بیاید با این آزمایش‌ها می گویند سی هزار بچه سقط می شود تا هزار بجه ناقض الخلقه به دنیا نیاید. این جوابش را کی می دهد؟
اگر قانون است، اگر پزشک است، اگر قاضی است، باید جواب بدهند. سقط‌جنین حکم اولیه آن حرام است حرج حکم ضروری را تغییر نمی دهد. سقط‌جنین حرمتش مسلم است آیا می توانیم به احرج آن را برداریم؟ آیا می شود ادعا کرد که این هم می شود یکی از آن مصادیق باشد.
مرحله غربالگری آنکه درواقع مرحله سوم که انجام می شود کیسه آب را می¬خواهند به آن نفوذ کنند احتمال اینکه کلاً بچه قبل از اینکه تشخیص دهند ناقص است پزشک بمیرد هست. همین احتمال کافی است که جنین بمیرد ولو دو درصد حرام است این کار را انجام بدهیم. احتمال دارد بجه را بکشیم قبل از تشخیص.
اگر سقط و حرج باعث ضرر به مادر شد روحی و جسمی سقط می کنیم و گاهی ضررها و حرج‌های دیگری ایجاد می شود. اگر دو ضرر باشد نمی¬شد گفت این ضرر ر دفع کن که ضرر دیگری وارد شود مجوز نداریم و همچنین این حرج را رفع کن تا حرج دیگری پیش بیاید اجازه نداریم.
